Narty biegowe

PORADY-JAK WYBRAC NARTY BIEGOWE, BUTY I WIĄZANIA DO NART BIEGOWYCH
JAKA DŁUGOŚĆ KIJÓW DO NART BIEGOWYCH     

Rodzaje nart biegowych.
Dobór nart biegowych - zasady ogólne doboru nart.
Jak wybrać długość nart biegowych.
Jakie kupić narty biegowe.
Jak dobrać prawidłową długość kijów do nart biegowych.
Tabela doboru długości nart SPORTEN
Jakie buty do nart biegowych wybrać
Jak dobrać rozmiar butów do nart biegowych.
Smarowanie nart biegowych z łuską.

Rodzaje nart biegowych

Narty śladowe
Tzw. śladówki przeznaczone do biegania rekreacyjnego i turystyki narciarskiej. Sprawdzają się zarówno na przygotowanych trasach, jak i poza szlakiem, szczególnie w terenach nizinno-pagórkowatych. Są szersze od sportowych nart biegowych, (szer. 50-70 mm), mają mocniejszą konstrukcję, wyżej uniesione dzioby zapobiegają zapadaniu się pod śnieg. W środkowej części narty – strefie odbicia mają naciętą lub wyprasowaną łuskę która umożliwia odbicie się od śniegu i bieg lub marsz. Narty śladowe najczęściej są taliowane – są najszersze w strefie dziobowej, najwęższe pod butem a na końcu nieco węższe niż w strefie dziobowej np. profil szerokość narty: 54-48-52 mm. Narty śladowe nie wymagają smarowania w strefie łuski w strefie ślizgu czyli za dziobami i przed końcem powinny być smarowane smarami ślizgowymi.
Dobre narty śladowe wykonane są z drewna z kanałami zmniejszającymi ciężar narty. Drewniana konstrukcja nart z wierzchu pokrywana jest warstwą tworzywa chroniącego nartę a od spodu warstwami tworzywa podkładowego i ślizgowego. Narty słabej jakości wykonane są z pianki polimerowej – są tańsze, gorsze mniej wytrzymałe.

.

Narty biegowe backcountry

Przeznaczone do wędrowania poza trasami, zwłaszcza w górach, gdzie występują bardzo kopne śniegi i oblodzone trawersy. Są szersze i bardziej odporne od nart śladowych. Posiadają stalową krawędź zapobiega bocznemu ześlizganiu, pomocna przy zjeździe (hamowanie pługiem) i ochrania ślizgi przed zniszczeniem. 
Stalowe krawędzie są pomocne także podczas biegu w terenie płaskim po zlodzonym (zadeptanym) i zmarzniętym śniegu – tam gdzie poruszają się zarówno piesi jak i narciarze. Narty śladowe najczęściej są taliowane – są najszersze w strefie dziobowej, najwęższe pod butem a na końcu nieco węższe niż w strefie dziobowej np. profil szerokości: 68-60-65 mm. Narty śladowe nie wymagają smarowania w strefie łuski w strefie ślizgu czyli za dziobami i przed końcem powinny być smarowane smarami ślizgowymi

Narty biegowe sportowe

Są proste, nietaliowane – jednakowej szerokości na całej długości nie szersze niż 48 mm. Niektóre modele mogą zwężać się w przednim i końcowym odcinku. Poza trasą nie nadają się do biegania, są zbyt wąskie, niestabilne, zakopują się w śniegu ponieważ dzioby są za nisko uniesione.
Buty i wiązania do nart biegowych wyczynowych także nie są przystosowane do wędrowania poza przygotowanymi trasami. Wiązania są zbyt delikatne – mogą nie wytrzymywać obciążeń, buty są najczęściej nieocieplone aby dobrze odprowadzać ciepło podczas biegu.

Dobór nart biegowych - zasady ogólne doboru nart.
Jakie narty biegowe wybrać? 
Podstawowy wybór to decyzja czy narty do stylu klasycznego czy kroku łyżwowego.

Narty do stylu klasycznego i turystyki narciarskiej
Szerokość nart – zasada podstawowa:
Na trasy przygotowane można wybrać narty śladowe szerokości powyżej 50 mm
na tereny trudniejsze płaskie i lekko pagórkowate, leśne drogi, polany, kopny śnieg dobieramy narty szersze np ok. 60 mm lub więcej np. 68 mm

Narty na tereny trudne 
Na tereny trudne, gruba warstwa śniegu, śnieg zlodzony, zbocza górskie itd. – szerokie narty typu backcountry z łuską w środkowej części ślizgu i krawędziami stalowymi wzdłuż całej narty lub tylko jej części. Stalowa krawędź zapobiega ześlizgowi bocznemu a także ochrania nartę w przypadku najechania wystający korzeń lub kamień.

W góry
Zaolecamy narty back country z stalowymi krawędziami – umożliwiają hamowanie i skręcanie „pługiem”, zjazd w skos stoku.

Długość kijów do nart biegowych

Tabela doboru długości kijów do nart biegowych

Długość nart biegowych. Jak dobrać długość nart biegowych.

Narty biegowe dobieramy do wagi narciarza. Im narciarz cięższy, tym narty powinny być dłuższe, ale w skrajnych przypadkach, jeżeli narciarz jest ciężki i jednocześnie niski, musimy znaleźć „kompromis” pomiędzy właściwą długością narty a wygodnym poruszaniem się na nartach. Producenci określają dane o właściwej dlugości nart w swoich katalogach.
Odradzamy stosowanie "testu kartki" polegającego na wyciąganiu kartki papieru spod nart. Grubość kartki wynosi 0,08 mm - a jak równa jest podłoga - przyjrzyjcie się sami. Jeżeli w jakimś sklepie proponują wam "test kartki" to raczej trzeba wybrać inny sklep. Wszytko opisane jest w katalogach producenta i nie ma powodu stosowania tego typu "esksperymentów".

Jakie narty biegowe kupić?

1) Jeżeli nie zamierzamy biegać wyczynowo na nartach sportowych to należy wybrać narty śladowe z łuską. Łuska umożliwia odbicie – przesuwanie się narty do przodu.
Narty z łuską nie wymagają smarowania smarami "na odbicie". W tej grupie oferujemy SPORTEN FAVORIT (54 mm) Salomon Snowscape 7, Salomn Touring, ALPINA Touring, Alpina Energy. Umożliwiają one bieg w terenie nieprzygotowanym, nieprzetartym. 
2) Osoby które chcą traktować narty biegowe jako relaks mogą wybrać nieco krótsze narty „fitness” np. SPORTEN PERUN. To także narty z łuską, ale dzięki sztywniejszej konstrukcji są o ok. 25 cm krótsze niż narty tradycyjne. Łatwiej na nich biegać (zwłaszcza gdy się uczy) i łatwiej przewieźć w aucie.
3) Narty dobieramy do wagi (a nie jak dawniej do wzrostu). 
4) Szerokość nart – na łatwe ubite trasy narty mogą być węższe. Na trasy nieubite, z miękkim puszystym śniegiem narty powinny być szersze. Jeżeli zamierzamy wędrować po miękkim śniegu wybieraniu narty szerokie np. SPORTEN ADVENTURE (68 mm), SPORTEN RUBICON, FISCHER SPIEDER 62, 
6) Jeżeli zamierzamy biegać w górach, polecam narty ze stalowymi krawędziami (narty back country). Stalowa krawędź zdecydowanie ułatwi hamujący zjazd „pługiem”, będzie dobrze trzymała przy przejęciu po trawersie. 
Można wybrać nartę o zwykłej szerokości np. model HIGLANDER firmy SPORTEN (54 mm), ALPINA RED BIRD (54 mm),lub trochę szerszą nartę FISCHER SPIDER 62 mm. Jeżeli zamierzamy wędrować w terenie zupełnie dziewiczym – modele szersze np. Sportem Forster 60 mm lub Sportem Ranger 68 mm, Alpina Discovery 68 mm. W firmie Salomon znajdziemy narty Salomon XADV 59 GRIPP i XADV 59 GRIPP CLASSIC szer, 59 mm. Z nart szerszych XADV 69 GRIP i XADV 69 CLASSIC szer. 59 mm lub jeszcze szersze XADV 89 GRIPP i XADV 89 GRIPP CLASSIC szer, 89 mm. 
7) Narty z krawędziami stalowymi polecam także dla tych którzy muszą poruszać się po nieprzygotowanych udeptanych i niekiedy oblodzonych drogach leśnych. Stalowa krawędź sprawia, że narta trzyma się nie ucieka na lodzie. Trzeba jednak pamiętać, że taka narta jest cięższa i nie jest odpowiednia do startu w biegach. Do tego celu sugeruję nartę SPORTEM HIGLANDER lub ALPINA RED BIRD (54 mm).

Dobór rozmiaru butów do nart biegowych

Buty dobieramy uwzględniając jedne grube skarpety.
Buty do nart biegowych zazwyczaj „pasują” te o jeden numer większe od naszych zwykłych butów.
Istnieje kilka sposobów sprawdzenie właściwego rozmiaru obuwia: - odrysować stopę na kartce następnie zmierzyć największą odległość (od dużego palca do środka końca pięty), dodać ok. 0,5-1cm. Na tej podstawie wyszukać w naszej tabeli rozmiarów obuwia najbliższą temu wymiarowi długość wkładki.- zmierzyć długość wkładki w jednym ze pasujących butów (o podobnym fasonie) Wynik odnaleźć w tabeli rozmiarów.
- zmierzyć długość stopy za pomocą linijki pamiętając, że wkładka buta powinna być większa o około 0,5 cm od stopy w skarpetce. Wynik odszukać w tabeli rozmiarów
O czym należy pamiętać przy wyborze rozmiaru obuwia?
- rozmiary obuwia sportowego różnią się od obuwia wizytowego. Rozmiary sportowe są około jeden rozmiar większy od obuwia tradycyjnego. Wybierając obuwie wizytowe na podstawie sportowego należy tę różnicę uwzględnić.
- Wielkość stóp zmienia się w miarę upływu czasu i narastającego zmęczenia, dlatego długość stopy należy mierzyć przy jej średnim zmęczeniu.
- rozmiar obuwia należy dobrać z odpowiednim naddatkiem - zgodnie z fachowymi opracowaniami wynosi on około 5% długości stopy.

Kobiety

Mężczyźni

Smarowanie nart biegowych śladowych z łuską.
Smarowanie nowych nart.

Narty zaraz po zakupieniu powinny być smarowane na gorąco parafiną bazową.
Parafina wnika w porowatą powierzchnię ślizgów, zabezpiecza je przed dostawaniem się zanieczyszczeń i chroni ślizgi przed utlenianiem a także zabezpiecza przed ścieraniem i w pewnym stopniu chroni je także przed uszkodzeniem. Po posmarowaniu nart na gorąco najlepiej je zostawić z parafiną. 
Przed jazdą należy nadmiar parafiny zetrzeć cykliną z PCV w kierunku od dziobów do tyłu narty. Rowek w nartach czyścimy specjalnie wyprofilowanym występem na krawędzi cykliny lub specjalnym przyrządem do czyszczenia rowka.
Po scyklinowaniu należy ślizgi nart nartę przetrzeć specjalną szczotką lub w ostateczności szmatką lub papierem.Smarowanie w dalszej eksploatacji. 
Narty śladowe z łuską smarowane są smarami poprawiającymi ślizganie się po śniegu. 
Jeżeli dotychczas nie smarowałeś (-łaś) nart spróbuj a przekonasz się, że warto. Narty nawet źle posmarowane i tak są lepsze od nart nienasmarowanych.
Narty śladowe z (z łuską) smarujemy smarem ślizgowym w strefie przed łuską i za łuską. Stosujemy parafiny na gorąco lub na zimno, smary w płynie, paście lub aerozolu odpowiednie do rodzaju śniegu jego temperatury lub uniwersalne np. o zakresie temperatur +5 do -5 C.

Smarowanie nart parafiną na gorąco

Najlepsze efekty daje smarowanie na gorąco. Smar rozgrzewany jest żelazkiem (najlepiej specjalnym). Do gorącego żelazka dotykamy kostką parafiny tak aby krople padały na ślig. Następnie rozprowadzamy smar żelazkiem po powierzchni ślizgu. Po ostygnięciu parafinę należy scyklinować cykliną z plexi. Występem w jednej z krawędzi ślizgu czyścimy rowek na ślizgu. 
Stosowane są także wąskie cykliny przeznaczone wyłącznie do cyklinowania rowka. Następnie przecieramy ślig szczotką stalową (5 razy) lub nylonową (10 razy) w kierunku od dzioba nart do końca.
Parafiny uniwersalne do wszystkich temperatur i rodzajów śniegu – proste w użyciu ale nie dają tak dobrego efektu jak parafiny specjalne przeznaczone na różne rodzaje śniegu i temperatury.
Parafiny specjalne przeznaczone do określonych zakresów temperatury i rodzaju śniegu. Mają rożny stopień twardości i wytrzymałość. Te najbardziej wytrzymałe przeznaczone są do smarowania nart w długich biegach narciarskich np. na dystans 50 km.

Smarowanie na zimno.

Stosowane są parafiny na zimno w formie parafinowej kostki, pasty lub w płynie. Smary płynne pakowne są w opakowania zakończone gąbką do nasączania ślizgów (podobnie jak pasty do butów). Smary w płynie nadają się także do zabezpieczenia strefy łuski. Zapobiegają także przyklejaniu się mokrego śniegu do łuski.
Ślizgi smarowane parafiną na zimno powinny być roztarte korkiem, aby uzyskać wygładzenie powierzchni i jednocześnie poprzez lekkie rozgrzanie podczas tarcia, spowodować lepsze przyleganie parafiny do ślizgu. Przed następnym smarowaniem ślizgi powinny być oczyszczone poprzez naniesienie płynu czyszczącego a następnie przetarcie ślizgu papierem lub szmatką.Powyższe informacje są bardzo podstawowe przeznaczone dla umiarkowanych amatorów nart biegowych. Dla bardziej zagorzałych narciarzy – dobre smarowanie to ogromna wiedza nabywana pracowitością i latami doświadczeń.